Turqt Uyar (1927-85) Arz-ı Hal, Türkiyəm, Dünyanın ən gözəl Ərəbistanı, Tütünlər islaq, Hər Bazarertəsi, Divan,Toplandılar, Qayayı dələn əncir və b. adlı kitabların müəllifidir.
HEÇSİZLİYƏ
Ey, sən necə də gözəlsən
bir heç olaraq
Bəlkə də sən meşəsən, bilmirəm
Bəlkə də meşədə ağacsan bu boyda
bazar ertəsi günüsən
insanları dupduru edəmməyən
bütün yollarda və dəmir yollarında
Gedib gəlirəm dünyanın hər yerinə
Amma bilirəm, Qırşehərdə bir məzarsan
Kapadokyada kilsəsən.
Məsələn, yumurtada zərsən.
Ustasan səhərləri açmada
Ən ağır yoxluqları salaraq insanın içinə
Günortalar bir az qəddarsan
Sular və zamanlar qaraldıqda
Nə edək
Gəlin, barı bağışlayaq bir-birimizi.
***
TÜRKİYƏM
Mən səni başdan başa sevdim,
Ədirnədən Qarsa qədər.
Torpağını, daşını, dağını
Öymüşəm dilim döndüyü qədər.
Sən mənim vətənimsən, çörəyimsən
İllərdir eşitdiyim, bildiyim zəfərimsən…
Zonguldakda 63 nömrə
Nazlı sahillər Aralıq dənizində.
Sevdamsan parça-parça ciyərimdə
Sən mənim yarımçıq diləyimsən…
Sən Koçhisarda duzumsan,
Silledə qızımsan…
Haçadilli Sürmənə bıçağısan belimdə.
Adanaya çiyköftə yeməyə gəldim.
Dadaloğlunun bir qoşması dilimdə:
– Bu yalan dünyaya gəldim gələli
Ey vətənim, bacım, sağdışım, əmim
Səndən bir yara var hər yerimdə
Kırkpınarda dəstəylə güləşdim.
Durdum və yorğunluğum çıxdı,
bir axşam çağı
Ərzurumda dörd stəkan dişləmə çayla..
Ardahana gəldim, yollar uzanmış.
Sər verdi, yol vermədi dağlar.
– Dörd yanını Uca Allah bəzəmiş,
Mənə baxan Konyalı bir qız imiş…
Mən səni başdan başa sevdim
Ədirnədən Qarsa qədər.
Daşı, torpağını, igidini,
Öymüşım fürsətim olduqca …
*****
AĞRININ COĞRAFİYASI
İlişib qaldıq şəhərdə, bəllidir hesablardan
seçici vərəqələrindən sirk təəssüratından
İyul üçün üzümüz sallanıb uzanır
və hər künc bir tələdir
Hər meydan saatı bir dar ağacı
günorta vaxtını dəqiq göstərən
Artıq görmək vaxtıdır qüdrətli dağları
Qışqırıqlarım uzun- uzun qalır içimdə
Yəni, qızılgül geyinmiş bir adam harda, bəs mən hardayam?
Külək bir dirimi dörd yönə bölərkən təpələrdə
və gecə məhkəməsindən indicə çıxmışkən
Sabahın tərəzisi əksik çəkər kölgəmi
Artıq o qədər aydındır ki, şübhə qalmayıb
Kim gəlirsə gəlsin, ağrıya yer var həmişə
İzahatlarda divar dibində və bəzi yerlərdə
Məsələn, Çukurova və Mekonq kəndlərində
Ağrıdır ağacın kölgəsini yaradan
bunu hamı bilir
Müqəddəs ağrıyla yemlənən ağrının südünü əmirik
Yatırıq sizinlə tərli döşəklərdə
Saatı səninlə qururuq, zəngli saatı
sən doyurursan qəlbimizi
Ürəyimiz çox vaxt tox və ürkəkdir
Öz çoxluğunu özü yaradaraq
Şəhərə qapandıq qaldıq, iki küçə, iki ərazi, bir saat
bədbəxtlik ağrıya dönənə qədər
Artıq andımız bir tatar kölgəsi kimidir
Elə bir kölgə ki, bəlkə də çox dardır
tələskən axşamın qısa saatlarında
Artıq elə aydındır ki, şübhə qalmayıb
ağrıya yer var həmişə aramızda .
Dörd cibli jiletim eyni rahatlıqla daşıyır hər şeyi.
Xırda pulları da ümidsizliyi də
eyni rahatlıqla tutmuş kimi oluram
günəşin yeddi rəngli ayasını
Bilirsənmi, qüdrətli dağları görməyin vaxtıdır
İndi bir qışqırsan, çox yaxşı bilirəm
Ya da atəş açsan dönə dönə
Şəhər təpinər bəlkə bütün quşlar uçar
bəlkə deyil mütləq
Amma
biri mütləq qalar onlardan
